W tym roku mija pięć lat od momentu uruchomienia programu „Czyste Powietrze”, który ma na celu walkę ze smogiem oraz poprawę efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Dotychczas skorzystało z niego ok. 700 tys. osób z całej Polski, a w samym województwie śląskim złożono ok. 105 tys. wniosków o dotację na termomodernizację i wymianę kopciuchów. Konferencja w tej sprawie odbyła się w gminie Miedźna (woj. śląskie, powiat pszczyński), która w latach 2019-2022 r. osiągnęły największą redukcję pyłu zawieszonego – PM 2,5 – właśnie dzięki programowi „Czyste Powietrze”.
– Pięć lat programu „Czyste Powietrze” to bardzo dobra okazja do przypomnienia o pomocy finansowej dla wszystkich, którzy chcą się pozbyć starych kopciuchów, przeprowadzić termomodernizację domu jednorodzinnego, zadbać o środowisko, ale również i o własne finanse. Warto zauważyć, że to przekłada się zarówno na oszczędności za ogrzewanie, lepsze warunki życia w ocieplonych domach, jak i daje korzyści zdrowotne, bo emitując mniej pyłów do atmosfery, oddychamy czystszym powietrzem. Bardzo się cieszę, że to właśnie tu w Miedźnej na Śląsku, przy współpracy z WFOŚiGW w Katowicach, mieszkańcy chętnie korzystają z tego programu –
wyjaśnia Paweł Mirowski, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a zarazem pełnomocnik prezesa Rady Ministrów ds. programu „Czyste Powietrze” i efektywności energetycznej budynków.
W ramach programu „Czyste Powietrze” na termomodernizację i wymianę kopciuchów można uzyskać nawet 136,2 tys. zł bezzwrotnej dotacji. Skorzystało z tego już ponad 105 tys. wnioskodawców na Śląsku, a w całym kraju blisko 700 tys. osób, co przekłada się na ok. 18 mld zł eko-inwestycji. – Od początku programu w naszym województwie mamy już ponad 105 tys. wnioskodawców zdecydowanych na udział w programie „Czyste Powietrze”. Współpracując ze 144 gminami, podpisaliśmy już około 95 tys. umów na ponad 1,8 mld zł dofinansowania. Bardzo mnie cieszy fakt, że coraz więcej gmin województwa śląskiego osiąga coraz lepsze wyniki, jeśli chodzi o jakość powietrza, jak np. gmina Goczałkowice, która znajduje się na czele rankingu Gmin Polskiego Alarmu Smogowego – podkreśla Tomasz Bednarek, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Program „Czyste Powietrze” realizowany jest od września 2018 r. przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z szesnastoma funduszami wojewódzkimi. Partnerami są wybrane banki oraz gminy, prowadzące w całej Polsce 2127 punktów konsultacyjno-informacyjnych programu „Czyste Powietrze” (86 proc. wszystkich gmin w Polsce).
– Te gminne punkty konsultacyjno-informacyjne są siłą napędową naszego programu. Beneficjenci mogą tam otrzymać kompleksową pomoc w złożeniu wniosku o dofinansowanie wymiany kopciuchów i termomodernizację domów, mogą też liczyć na wsparcie w rozliczeniu przedsięwzięcia. Finansowanie przez NFOŚiGW działania takich miejsc przyczynia się do skutecznej walki ze smogiem i poprawy efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych – mówi Paweł Mirowski. Budżet programu „Czyste Powietrze” na lata 2018-2029 to 103 mld zł. – W naszej gminie punkt informacyjno-konsultacyjny działa od maja 2021 roku. Dzięki temu, że znajduje się on w Urzędzie Gminy Miedźna i mieszkańcy nie muszą nigdzie jeździć, złożonych zostało 226 wniosków w programie „Czyste Powietrze”. Za pośrednictwem punktu udzielono ok. 1300 konsultacji mieszkańcom zainteresowanym uzyskaniem dofinansowania na wymianę kopciuchów i termomodernizację –
mówi Jan Słoninka, wójt gminy Miedźna.
Wnioskodawcy „Czystego Powietrza” mają do dyspozycji trzy poziomy dofinansowania, przy czym im niższe są dochody, tym wyższa dotacja. Najwięcej, bo aż 135 tys. zł dotacji obowiązuje przy miesięcznym dochodzie nie większym niż 1090 lub 1526 zł na osobę (dotyczy odpowiednio gospodarstw wieloosobowych i jednoosobowych), oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku. Kolejny próg dochodowy – przy wsparciu do 99 tys. zł – wynosi odpowiednio: 1894 lub 2651 zł. Z kolei do 66 tys. zł mogą dostać wnioskodawcy, których roczny dochód nie przekracza 135 tys. zł. Dodatkowe pieniądze – maksymalnie 1,2 tys. zł – można uzyskać na wykonanie audytu energetycznego.
Podczas spotkania w Miedźnej zaprezentowano także pracę Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery (ULKA), które badają jakość powietrza na terenie województwa śląskiego. Od 2016 r. naukowcy i studenci Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach dysponują pierwszym w Polsce napowietrznym laboratorium umieszczonym w koszu załogowego balonu na ogrzane powietrze. Balon wynosi Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery (ULKA) na wysokość 4 km. Krąży nad miastami śląskiej Metropolii, zbierając kompleksowe dane na temat jakości powietrza, którym oddychają jej mieszkańcy oraz kierunków przemieszczania się zanieczyszczeń.
Foto: WFOŚiGW w Katowicach/Mirosław Cichy