Jak podaje Krajowy System Elektroenergetyczny, moc zainstalowanej fotowoltaiki w Polsce na dzień 1 października 2020 roku wyniosła 2682,7 MW i jest większa o 154,33 MW niż miesiąc wcześniej. Odnawialne Źródła Energii stały się więc faktem. W porównaniu z rokiem 2019 ilość wytworzonej zielonej energii wzrosła o ponad 166 procent.
Najbardziej popularne stały się
panele słoneczne dla osób prywatnych. Jeszcze kilka lat temu tego
typu rozwiązania nie cieszyły się
dużym zainteresowaniem w naszym kraju. Głównie ze względu
na znaczne koszty inwestycji,
a także przekonanie, że polski klimat i brak nasłonecznienia przez
cały rok nie sprzyjają tego typu
inwestycjom.
Dzięki wsparciu finansowemu,
które proponuje m.in. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Katowicach w ramach ogólnopolskiego
wsparcia poprzez program „Czyste powietrze”, skierowanego
przede wszystkim do osób indywidualnych, montowanie paneli
fotowoltaicznych stało się bardzo
popularne.
Samo dofinansowanie do inwestycji to jednak nie wszystko. Wytworzona energia cieplna w nadwyżce może być „zwracana” do
sieci elektrycznej. Czyli najprościej rzecz ujmując to, co wytworzyliśmy w ramach tzw. zielonej
energii, zwracamy w zamian za
energię, która została przez nas
pobrana z sieci. W ten sposób nasze rachunki za prąd mogą się nie
tylko obniżyć, ale nawet zbilansować do zera. Zasady rozliczenia są
bardzo proste. Mając np. instalację o mocy do 10 kWp, bez opłat
możemy odebrać 80 proc. tego co
oddaliśmy
Historia fotowoltaiki
Roczny strumień energii promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi
przekracza trzydzieści tysięcy razy
światowe roczne zapotrzebowanie
na energię. Przy słonecznym bezchmurnym dniu słońce dostarcza
energię o wartości 1000 W/m2
.
Wydawać by się mogło, że fotowoltaika to współczesny wynalazek – nic bardziej mylnego.
Historia ogniw sięga XIX wieku.
Zawdzięczamy to francuskiemu fizykowi Alexandrowi Edmondowi
Becquerelowi, który w roku 1839
roku eksperymentując z elektrodami metalowymi i elektrolitem
dokonał odkrycia, które zapoczątkowało prace nad fotowoltaiką.
W 1904 roku znany wszystkim Albert
Einstein opublikował swoją pracę opisującą naturę światła
i efekt fotowoltaiczny. Za to właśnie odkrycie Einstein zdobył Nagrodę Nobla.
W rozwoju tej niezwykłej dziedziny udział miał również nasz
polski uczony Jan Czochralski,
który w roku 1918 odkrył metodę
produkcji krzemu monokrystalicznego. Dzięki temu odkryciu możliwe było wytwarzanie monokrystalicznych ogniw słonecznych.
Pierwsze takie ogniowo powstało
w 1941 roku.
Armia amerykańska wraz z Air
Force w 1958 roku postanowiła również wykorzystać ogniwa
fotowoltaiczne w ściśle tajnym
projekcie orbitujących wokół Ziemi satelitów. Jednak ostatecznie,
gdy marynarka wojenna otrzymał
zadanie uruchomienia pierwszego satelity Vanguard, twierdząc,
że ogniwa słoneczne nie są znaną technologią, zdecydowała się
jednak użyć baterii chemicznych.
Ostatecznie dzięki determinacji
doktora Hansa Zieglera w satelicie
Vanguard I zastosowano podwójny system zasilania krzemowymi
ogniwami słonecznymi i bateriami chemicznymi. Zgodnie z przewidywaniami naukowca baterie
chemiczne przestały działać już
po tygodniu, podczas, gdy krzemowe ogniwa nie zawiodły przez
kilka lat.
Lata 60. ubiegłego wieku dzięki
projektom NASA przyniosły prawdziwy rozkwit fotowoltaiki pomimo ogromnych kosztów.
Dzięki wszystkim tym odkryciom oraz determinacji naukowców
współcześnie ogniwa fotowoltaiczne osiągają sprawność zamiany energii słonecznej w energię
cieplną na poziomie 20 procent.
W ostatnich latach fotowoltaika
przeżywa prawdziwy renesans.
Z danych Krajowego Systemu
Energetycznego wynika, że w tym
systemie pracuje już ponad 155 000
mikroinstalacji fotowoltaicznych.
Odpowiednio w latach 2018 i 2019
przyłączono 27 000 i 100 000 nowych instalacji o łącznej mocy 647
MWp (megawat mocy szczytowej
stanowi miarę możliwości – mocy
nominalnej – ogniw i modułów
słonecznych). Biorąc pod uwagę
nieograniczony na dzień dzisiejszy
potencjał najjaśniejszej z gwiazd
– Słońca – przewiduje się, że fotowoltaika będzie najbardziej rozpowszechnionym źródłem energii odnawialnej. Szacuje się, że do roku
2022 moc pozyskana z udziałem
paneli słonecznych będzie wynosić
150 GWp.
„50 kW na start”
Do tej pory z tego typu wsparcia
mogły korzystać jedynie osoby fizyczne oraz, w określonych przypadkach, wspólnoty mieszkaniowe.
Wojewódzki Fundusz w Katowicach zdecydował się jednak wyjść
naprzeciw mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom z naszego regionu uruchamiając od 1
października br. program „50 kW
na start”. Jest to odpowiedź na
rosnące zainteresowanie ekorozwiązaniami w zakresie ochrony
powietrza przez sektor MŚP. To
pierwszy tego typu projekt, który
został wprowadzony przez katowicki Fundusz.
Dofinansowanie w formie dotacji i niskooprocentowanej pożyczki wynosi do 100 proc. kosztów kwalifikowanych. Łącznie
Fundusz przeznaczył na ten cel
10 mln zł, z czego 1 mln to dotacje.
Nabór wniosków odbywa się
w rundach. Pierwsza z nich zakończyła się 31 października br.
Kolejna rozpoczęła się 1 listopada i potrwa do 30 listopada,
a ostatnia odbywać się będzie od
1 do 31 grudnia br. Dofinansowaniu podlegać będą przedsięwzięcia polegające na zabudowie mikroinstalacji fotowoltaicznych, tj.
instalacji o mocy do 50 kW.
Koszty kwalifikowane
i niekwalifikowane
Zgodnie z informacjami zawartymi w Załączniku do „Szczególnych zasad dofinansowania
w celu realizacji Programu „50
kW na start” do kosztów kwalifikowanych można zaliczyć:
– zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych, tzn. ogniwa fotowoltaiczne, konstrukcja wsporcza,
aparatura kontrolno-pomiarowa;
moduły fotowoltaiczne powinny posiadać jeden z certyfikatów
zgodności z normą: PN-EN 61215
„Moduły fotowoltaiczne (PV)
z krzemu krystalicznego do zastosowań naziemnych – Kwalifikacja
konstrukcji i aprobata typu” lub
PN-EN 61646 „Cienkowarstwowe
naziemne moduły fotowoltaiczne
(PV) – Kwalifikacja konstrukcji
i zatwierdzenie typu” lub z normami równoważnymi, wydany przez
właściwą jednostkę certyfikującą.
Norma zgodności PN-EN 61215
Moduły fotowoltaiczne (PV)
z krzemu krystalicznego do zastosowań naziemnych – Kwalifikacja konstrukcji i aprobata
typu jest jedną z podstawowych
norm paneli fotowoltaicznych
i dotyczy tylko modułów krzemowych. Panele takie nazywane są
ogniwami fotowoltaicznymi I generacji. Stanowią ok. 82 proc. całego rynku ogniw. Każdy moduł,
aby został dopuszczony na rynek,
musi przejść serię pozytywnych
testów i badań sprawdzających
charakterystykę elektryczną i termiczną modułu. Moduły podda-
wane są m.in. testom wytrzymałości i sprawności w rzeczywistych
warunkach zewnętrznych przy
narażeniu na warunki klimatyczne.
Bardzo ważnym elementem, który
jest sprawdzany podczas testów
jest określenie stopnia upływności
prądowej w warunkach wilgoci.
Moduł może otrzymać normę tylko
i wyłącznie wtedy, kiedy wszystkie
przeprowadzone pojedyncze badania dały wynik negatywny, deficyt
maksymalnej mocy wyjściowej
nie przekroczył 8 proc. oraz nie
stwierdzono żadnych poważnych
widocznych uszkodzeń.
Do pozostałych kosztów kwalifikowanych zgodnie z wytycznymi
zaliczamy:
– inne koszty niezbędne do uzyskania efektu ekologicznego, o ile
Fundusz uzna je za zasadne;
– podatek VAT uznawany jest za
koszt kwalifikowany w sytuacji,
gdy stanowi on koszt ponoszony
na realizację zadania, a beneficjent
nie ma możliwości jego odliczenia
lub odzyskania na mocy odrębnych
przepisów.
UWAGA! Pamiętać należy, że
podatek VAT uznawany jest za
koszt kwalifikowany w sytuacji,
gdy stanowi on koszt ponoszony
na realizację zadania, a beneficjent
nie ma możliwości jego odliczenia
lub odzyskania na mocy odrębnych
przepisów.
Do kosztów niekwalifikowanych
zaliczamy:
– zakup gruntu, przygotowanie
terenu pod realizację zadania,
– ogrodzenie terenu,
– budowę dróg dojazdowych
(w tym tymczasowych),
– budowę nowych słupów oświetlenia zewnętrznego,
– wynagrodzenie pracowników
zatrudnionych przez wnioskodawcę,
– opracowanie dokumentacji projektowej/technicznej stanowiącej
element realizowanej inwestycji,
– nadzór nad realizacją inwestycji, obsługę geodezyjną.
Warunki dofinansowania
Do głównych warunków dofinansowania przez WFOŚ zaliczyć
należy:
1. lokalizację zadania – dofinansowaniu podlegają tylko te inwestycje, które znajdują się na terenie
województwa śląskiego,
2. wywiązywanie się przez wnioskodawcę z obowiązku wnoszenia
opłat za korzystanie ze środowiska
oraz administracyjnych kar pieniężnych, stanowiących przychody
Funduszu, a także, gdy wywiązuje
się ze zobowiązań względem Funduszu.
UWAGA! Opłaty za korzystanie
ze środowiska to obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska wynikających z ustawy
Prawo ochrony środowiska, dotyczy tylko opłat za wprowadzanie
gazów lub pyłów do powietrza (np.
zużycie paliwa w samochodach
służbowych, zużycie paliwa i emisja w razie posiadania instalacji,
które generują gazy i pyły, zużycie paliwa i emisja w kotłowniach,
zużycie czynników w klimatyzatorach, itp.).
Nie wnosi się opłat za korzystanie
ze środowiska, których roczna wysokość dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza
800 zł. Natomiast gdy roczna wysokość takiej opłaty nie przekracza
100 zł, nie przedkłada się także
wykazów o zakresie korzystania ze
środowiska (art. 289 ustawy – Prawo ochrony środowiska).
3. Fundusz udziela dofinansowania po udokumentowaniu przez
wnioskodawcę zbilansowania
kosztów realizacji zadania,
4. Fundusz finansuje koszty
kwalifikowane zadania wskazane
w harmonogramie rzeczowo-finansowym, które zostały poniesione po dacie złożenia wniosku
o udzielenie dofinansowania, o ile
zostanie zawarta umowa z Funduszem o dofinansowanie. Za datę
poniesienia kosztu uznaje się datę
wystawienia faktury i związanych
z nimi potwierdzeniami zapłaty,
5. Fundusz nie będzie rozpatrywał wniosków o dofinansowanie złożonych po zakończeniu zadania,
6. Fundusz udziela dofinansowania bez pobierania prowizji
i dodatkowych opłat,
7. beneficjent Funduszu zobowiązany jest do stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. – Prawo zamówień
publicznych, w tym zasady równego traktowania,
uczciwej konkurencji
i przejrzystości,
o których mowa w art. 3 ust.
3 tej ustawy,
8. beneficjent Funduszu
zobowiązany jest do promowania otrzymanego wsparcia
zgodnie z warunkami zawartymi
w umowie z Funduszem oraz zgodnie z instrukcją dostępną na stronie
internetowej Funduszu,
9. beneficjent, któremu udzielono dofinansowania na realizację
przedsięwzięcia w ramach niniejszego programu nie może dodatkowo ubiegać się o dofinansowanie
tego samego przedsięwzięcia ze
środków Funduszu na innej podstawie niż niniejszy program,
10. okres trwałości zadania wynosi pięć lat od daty zakończenia
zadania wskazanej w umowie
z Funduszem,
11. Fundusz ma prawo do kontroli przedsięwzięcia na każdym
etapie jego realizacji oraz w okresie trwałości zadania.
Forma dofinansowania
Wojewódzki Fundusz udziela dofinansowania na przedsięwzięcia,
których koszt całkowity nie przekracza 350 000 zł. Intensywność
dofinansowania:
1. do 100 proc. kosztów kwalifikowanych zadania w tym:
a) w formie pożyczki w wysokości 90 proc. udzielonego dofinansowania,
b) w formie dotacji do 10 proc.
udzielonego dofinansowania,
2. warunkiem udzielenia przez Wojewódzki Fundusz dofinansowania
w formie dotacji jest skorzystanie
z dofinansowania w formie pożyczki
w ramach niniejszego programu,
3. do obliczenia wysokości dofinansowania Wojewódzki Fundusz
stosuje tylko koszty kwalifikowane.
Terminy, forma i miejsce
składania wniosków
1. Terminy składania wniosków
Zarząd Wojewódzkiego Funduszu
ustalił w trzech rundach:
Runda I: 1.10.2020 – 30.10.2020
– runda zakończona
Runda II: 1.11.2020 – 30.11.2020
R u n d a I I I : 1 . 1 2 . 2 0 2 0 –
31.12.2020
Ogło – szenie o naborze
wniosków zamieszcza się na stronie internetowej Funduszu. Zarząd
Funduszu może podjąć decyzję
o zakończeniu naboru wniosków
albo wstrzymaniu naboru wniosków przed upływem ustalonych
terminów.
2. Wnioski o dofinansowanie
(w tym załączniki) mają być dokumentami opatrzonymi podpisem
i pieczęciami wnioskodawcy.
Wymagane dokumenty należy
dostarczyć do siedziby Biura Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach do dnia zakończenia naboru do godziny 15.30.
O zachowaniu terminu decyduje
data i godzina wpływu wniosku
do Funduszu. Biorąc pod uwagę obecną sytuację epidemiczną w kraju WFOŚ zaleca, aby
wnioski były przesyłane pocztą
tradycyjną lub za pomocą firmy
kurierskiej.
3. Wnioski, które wpłyną do
Funduszu przed lub po wyznaczonym terminie, pozostawia się bez
rozpatrzenia.
Procedura wyboru
przedsięwzięć
1. Dofinansowanie otrzymają zadania, które uzyskają min. 50 proc.
punktów możliwych do uzyskania
w ramach danego rodzaju przedsięwzięć.
2. Jeżeli projekty otrzymają równe liczby punktów o kolejności
wyboru projektów będzie decydował niższy wskaźnik kosztowy:
koszt całkowity zadania/moc zainstalowanej instalacji [zł/kW].
3. Po wyczerpaniu alokacji lub
po wstrzymaniu naboru wniosków
Zarząd Funduszu może podjąć decyzję o umieszczeniu zadania na
liście rezerwowej. Dofinansowanie
takiego zadania będzie możliwe
w przypadku zwiększenia alokacji
środków lub wystąpienia wolnych
środków finansowych.
4. Po dokonaniu przez Fundusz
weryfikacji formalnej i merytorycznej wniosku o dofinansowanie
i stwierdzeniu konieczności jego
uzupełnienia lub złożenia wyjaśnień, wnioskodawca zostanie
o tym fakcie poinformowany pisemnie (drogą pocztową) lub faksem lub mailem wraz z podaniem
terminu dostarczenia do Biura Funduszu dokumentów (maksymalnie
do 30 dni kalendarzowych od daty
otrzymania wezwania do dostarczenia uzupełnienia lub złożenia
wyjaśnień do dnia wpłynięcia dokumentów do Funduszu).
5. Dopuszcza się złożenie uzupełnienia lub wyjaśnień do wniosku o dofinansowanie na wezwanie
Funduszu. Dokumenty uzupełniane bez wezwania Funduszu do ich
złożenia mogą być brane pod uwagę
w uzasadnionych przypadkach.
6. W przypadku dokonania przez
wnioskodawcę uzupełnienia lub
złożenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie, wniosek o dofinansowanie jest poddawany ponownej
ocenie pod względem zgodności
z kryteriami dostępu.
7. W przypadku nieuzupełnienia
dokumentów lub niezłożenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie
wniosek pozostaje bez rozpatrzenia.
8. O decyzji właściwego organu
Funduszu wnioskodawca jest informowany pisemnie w terminie
do 30 dni kalendarzowych od daty
jej podjęcia.
Wypłata przyznanego dofinansowania nastąpi po złożeniu przez
beneficjenta dokumentów, zgodnie
z instrukcją rozliczenia dostępną
na stronie internetowej Funduszu,
po ustanowieniu zaakceptowanego
przez Fundusz prawnego zabezpieczenia jego spłaty. Zabezpieczeniem dotacji będzie weksel własny
in blanco.
Zielona energia dla sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw to atrakcyjna perspektywa
nie tylko pod względem finansowym, która pozwoli na dużą
oszczędność w zużyciu prądu
w firmie, ale także wpłynie pozytywnie na budowanie zielonego wizerunku firmy. Na naszym
rodzimym rynku już znajdują się
firmy, które pokazują, że korzystanie z Odnawialnych Źródeł Energii jest możliwe. Przy wsparciu
WFOŚ przedsiębiorcy będą mieli
możliwość dalszego rozwoju oraz
budowania ekowizerunku.